Eerste test BMW R 12 nineT: Punk... Cafe racing is not dead!

Een klassiek uitziende motor nieuw leven inblazen, is altijd een moeilijke oefening. Hij mag niet té modern worden, want dan haken de klassiekerliefhebbers af, maar hij mag ook niet vastvriezen in zijn tijd, want dan springt de jonge motorrijder er niet op. BMW vond het echter tijd om de R nineT te vervangen door de nieuwe R 12 nineT. Veel van hetzelfde, maar toch een motor die meer geëvolueerd is dan je op het eerste oog kunt zien.

Nieuw frame zorgt voor andere look

2013, toen kwam de oorspronkelijke R nineT op de markt. Een knappe, klassiek uitziende BMW met luchtgekoeld boxerblok en moderne rij-eigenschappen. De nieuwe R 12 nineT is van hetzelfde laken een pak, maar dan een decennium jonger en dus op allerlei manieren verbeterd. Te beginnen bij de styling. Die is namelijk verbeterd… door er niet te veel aan te veranderen. Het basisdesign van de machine ligt vast, zijnde een ronde koplamp, afgerond kontje, typische benzinetank en uitstekend boxerblok. Dat typeert dit model en daar kan dus niet veel aan wijzigen. Maar aan de proporties en de details kan wel gesleuteld worden. Zo krijgt de R 12 nineT een nieuw frame met opgeschroefd achterframe, wat lichter is dan het tweedelige frame van de R nineT en wat zorgt voor meer comfort. Daardoor wordt de designlijn van de R 12 nineT lager en krijg je een ‘horizontalere’ look. Door dat nieuwe frame kan de monoshock platter geplaatst worden, en dus niet meer rechtopstaand zoals op het vorige model. Dat zorgt ervoor dat de rijder nu op een dikker zadel kan plaatsnemen, wat zorgt voor meer comfort.

80’s Race Bike pack

De zitpositie is ook licht veranderd, waardoor je wat dichter bij het stuur zit. Onder het zadel is nu zelfs zoveel plaats dat de nieuwe airbox er geplaatst is, in plaats van voor de monoshock op het eerste model. Het lucht-/oliegekoelde boxerblok is naar EU5+ keurwaarden gebracht, onder andere dankzij een aangepast uitlaatsysteem, en levert in de R 12 nineT 109 pk en 115 Nm.
Los van een heleboel kleine wijzigingen, nieuwe kleuren en accessoires, zijn er nog twee extra’s die we graag vermelden. Zo kunnen de standaard analoge tellers vervangen worden door een optioneel klein digitaal display. Dat is rechthoekig van vorm en laat enkel de broodnodige info zoals je snelheid, toerenteller, gekozen versnelling en rijmodus zien. Aanvankelijk dachten we dat het nooit een goed idee zou zijn om een digitaal display op een klassiek uitziende motor als de R 12 nineT te plaatsen, maar doordat het zo klein en onopvallend is, stoort het helemaal niet. Het ziet er zelfs prima uit. Verder kunnen klanten ook kiezen voor een ‘80’s Race Bike pack’ met een kopkuipje, Akrapovic-uitlaat en nummerplaathouder vanuit het achterwiel. Bijzonder cool!

Passerende orkaan en botsende beer

Voor deze test vertoeven we in het Zuid-Spaanse Málaga, en dat is niet toevallig gekozen. Ten eerste is de kans op mooi weer hier bijzonder groot, wat ook zo het geval was tijdens onze test. Daarnaast is het er in de wintermaanden niet al te druk en heb je bovendien prachtige bergwegen die op het lijf van de R 12 nineT geschreven staan. Inderdaad, dat lees je goed. Deze BMW vraagt om gereden te worden, en dus niet om te flaneren langs de kust. Met zijn knappe looks zou hij dat laatste ook prima doen, maar bochten aanvallen vindt hij nog veel leuker. De R 12 nineT doet niets liever dan overgegooid worden van links naar rechts. Dat is eigen aan de boxerconfiguratie en laat zich nog eens zo hard gelden op deze naked bike. Het grote voordeel is dat je dat op een behoorlijk agressieve manier kunt doen, want ondanks de serieuze en plotse lastwissels blijft de BMW mooi stabiel. Het vallen in de bocht moet je erbij nemen en vraagt wat gewenning als je een andere motorconfiguratie gewend bent. Maar dat is ook net de sterkte van de R 12 nineT. Je valt in een bocht en blijft dan ook liggen. Er mag een orkaan passeren of een beer tegen je botsen, je zult niet van je gekozen rijlijn afwijken. Wat trouwens niet wil zeggen dat je geen stuurcorrecties uit kunt voeren als je eenmaal in de bocht ligt, laat dat duidelijk zijn. Door het lage gewicht van de boxertwin is het dus heel makkelijk om over te gooien, wat een kronkelige bergweg het ideale speelveld maakt voor de R 12 nineT.

Speels bewegen

Los van het stabiele bochtengedrag, is de BMW wel een machine die veel beweegt, voornamelijk bij schakelen, remmen en insturen. Dat laatste kan verwarrend klinken als je de vorige alinea hebt gelezen, maar laat het ons uitleggen. Eenmaal in de bocht lig je goed, maar het instuurmoment zelf is eerder speels. En dat is goed nieuws, want het maakt de motor levendig. Ook onder het remmen durft de BMW met zijn kont te schudden, wat deels te danken is aan de agressief bijtende voorrem. Ook hier weer; het zorgt voor speelsheid, meer dan gevaar of onveiligheid. Wat wél zorgt voor onrust, is de optionele Shift Assist Pro-quickshifter. Die werkt, zoals op iedere BMW-boxer, agressief van eerste naar tweede naar derde versnelling. In de hogere versnellingen verloopt de quickshift-schakelwissel een stuk soepeler. Wat je krijgt bij het optrekken uit een bocht in tweede versnelling, is dat je achterwiel opzijspringt als je nog op hellingshoek ligt. Tot zo ver dat de tractiecontrole zelfs moet ingrijpen op een kurkdroge weg. Leuk voor een keer, omdat je weet dat je in een fijn afgesteld elektronisch vangnet terechtkomt, maar de keer erna gebruik je toch eerder het ontkoppelingshendel om de schakelwissel wat vlotter te laten verlopen. Het afschakelen met de quickshifter gebeurt ook op een vrij brute manier, maar dat is minder storend omdat er in dat geval meestal remwerking op de wielen zit.

Karakterblok

Over agressiviteit gesproken, de Dynamic-rijmodus kan er ook wat van. De boxer reageert van nature al behoorlijk intens op gas-input, maar in Dynamic is het te hevig. Wij verkiezen daarom de standaard rijmodus Road die veel aangenamer is, zonder dat het saai wordt. Het motorblok was al, en is nog steeds, sensationeel. Dat zit niet zozeer in zijn pure power, maar wel in het karakter. Je hebt een berg aan koppel bij lage toeren, wat gepaard gaat met veel trillen en bewegen. Je voelt dat er iets leeft onder je, dat er iets bezig is om je in vervoering te brengen. Dat gaat ook gepaard met een aangenaam geluid, want ondanks alle EU-regeltjes in verband met geluidsnormen, komt er nog steeds een woeste grom uit de dubbele uitlaatpijp. De R 12 nineT moet het, los van zijn eigen design, hebben van zijn typische aandrijflijn met boxer-cardanconfiguratie. Het is typisch voor het model en geeft een geheel eigen rijkarakter aan de machine, zeker in vergelijking met andere cafe racers die misschien eerder kiezen voor een tweecilinder-in-lijn.

Nog steeds een hard zadel

Ook al ben je geen fan van het retro uiterlijk, je kunt niet ontkennen dat de R 12 nineT bijzonder knap is afgewerkt en boordevol mooie details zit. Maar wie mooi wil zijn, moet ook een beetje afzien. De zitpositie is best aangenaam, maar niet voor de hele dag. Voor je rug en benen is het goed uit te houden, maar het zadel is – ondanks dat het een stuk dikker is dan op de vorige R nineT – te hard. Dat ondervonden we zelfs na slechts een halve dag rijden, op bovendien bochtige wegen en dus met veel verzitten. Als woonwerkmotor is de R 12 nineT dus geen ideale kandidaat, maar daar is hij uiteraard ook niet voor gemaakt. Tenzij je gaat klooien met windschermen en andere zadels, maar daar lijden je looks weer onder. Nee, met de R 12 nineT moet je van de autosnelweg af blijven en leuke binnendoorwegen opzoeken. Daar paradeert hij – op zijn eigen manier – het liefst.

Conclusie

De opvolging van de R nineT is verzekerd en BMW blijft geloven in de hype/trend/scene van de cafe racers. Met de nieuwe R 12 nineT is er designgewijs niet veel veranderd, op wat details na. Daar zijn we blij om, want zowel de oude als de nieuwe liggen lekker op het netvlies. De grootste verandering zit in het nieuwe frame en bijbehorende lagere bouw. Wezenlijk anders rijdt hij er niet door, maar het is wel allemaal wat strakker qua rijgedrag, comfortabeler qua zitpositie en uitgebreider qua mogelijkheden geworden. Niet té volwassen, want de R 12 nineT blijft een speelse motorfiets die het liefst wordt uitgelaten op een bochtig stuk asfalt. Benieuwd of deze generatie het ook 11 jaar zal uithouden in de BMW-showroom…

Foto’s: BMW Motorrad

Technische gegevens

MOTOR

Type: lucht-/oliegekoelde boxermotor

Cilinderinhoud: 1.170cc

Boring x slag: 101 x 73 mm

Compressieverh.: 12,0:1

Koppeling: droge enkelplaat

Transmissie: zesbak

Eindoverbrenging: cardan

PRESTATIES

Maximaal vermogen: 109 pk @ 7.000 tpm

Maximaal koppel: 115 Nm @ 6.500 tpm

ELEKTRONICA

Motor: rijmodi, cruisecontrol

Rijwielgedeelte: ABS Pro, tractiecontrole, MSR

RIJWIELGEDEELTE

Frame: stalen buizenframe

Vering voor: 45 mm UPSD

Stelmogelijkheden: volledig instelbaar

Vering achter: monoshock

Stelmogelijkheden: instelbare veervoorspanning en uitgaande demping

Veerweg v/a: 120/120 mm

Rem voor: dubbele 310mm schijf met vierzuigerklauw

Rem achter: enkele 265mm schijf met tweezuigerklauw

Banden v/a: 120/70-R17, 180/55-R17

AFMETINGEN

Rijklaargewicht: 220 kg

Tankinhoud: 16 l

Wielbasis: 1.511 mm

Zithoogte: 795 mm

Balhoofdhoek: 27,7°

Naloop: 110,7 mm

PRIJS

België: € 18.350

KLEDIJ GIJS