Interview Traxio: “Technische motorkeuring zorgt voor terugval in verkoop én zakkende prijzen van tweedehandsmotoren”

Uit nieuwe cijfers van mobiliteitsfederatie Traxio blijkt dat de markt van de tweedehandsmotoren ook in februari verder in elkaar zakt met een terugval van 30,7 procent ten opzichte van februari 2022, en zelfs bijna 40 procent ten opzichte van diezelfde maand in 2021. De reden moeten we volgens Traxio niet ver zoeken: de tweedehandskeuring van motorfietsen die verplicht is sinds 1 januari 2023. Wij belden Traxio-woordvoerder Filip Rylant even op om verduidelijking.

De dalende cijfers komen er wel na een periode van ongeziene stijging, in aanloop naar de keuring…

Filip Rylant: “Dat klopt, dat was in se een psychologische reactie op de aankondiging van de technische controles begin januari 2023. Blijkbaar heeft een groot aantal mensen beslist om in november en december van vorig jaar, toch al vroegtijdig hun tweedehandsmotor van de hand te doen. Anderen vreesden dat ze problemen zouden krijgen met papieren of aftermarket onderdelen op hun motor, en hebben ook eieren voor hun geld gekozen.”

U haalde aan dat we binnenkort vermoedelijk meer tweedehandsmotoren naar buitenland zien vertrekken. Zijn daar concrete cijfers van?

Rylant: “Dat kunnen we helaas niet in detail opvolgen. Maar wat we wel gemerkt hebben bij motordealers, is dat er vorig jaar al vaker en meer Nederlandse opkopers van occasiemotoren over de vloer kwamen bij Belgische dealers. Dat kadert in de nasleep van de coronacrisis, waarbij zowel fietsen als motoren heel sterk in trek waren. Het probleem daarbij was dat – net zoals in de automobielsector – het erg moeilijk was om aan een nieuwe motor te geraken. Levertermijnen waren lang en onzeker, waardoor consumenten het alternatief van een recente tweedehandsmotor verkozen boven wachttijd.”

“Tel daar de extra interesse uit Nederland bij op. Het bijzondere aan de Nederlandse markt is immers de afwijkende fiscale regeling (bpm, nvdr.), waarbij je een flink budget extra dient op te hoesten als je een nieuwe motor aankoopt en inschrijft. De nieuwprijzen liggen er hoger, en bijgevolg zijn ook tweedehandsmotoren er door de band genomen duurder dan bij ons. Nederlandse opkopers zochten steeds meer tweedehandsmotoren op de Belgische markt, waar de Belg zelf ook al zocht naar een alternatief voor een nieuwe motor. Het gevolg was een sterk toegenomen vraag, extra druk op de markt vanuit het buitenland, en sterk stijgende prijzen voor tweedehandsmotoren.”

De extra tijd, moeite en kosten die zo’n technische keuring meebrengt, duwt particulieren richting een verkoop aan dealers. Als daar plots een groter aanbod is dan de vraag, lijkt mij dat de prijzen niet ten goede te komen?

Rylant: “Nee, dat klopt. De technische motorkeuring zorgt in dat opzicht voor een soort tegenbeweging, een soort rem op de tweedehandsmarkt voor op z’n minst de komende maanden. De interesse voor tweedehandsmotoren zakt in België, waardoor de vraag wat zakt, de optie van export makkelijker gelicht wordt, en de prijzen uiteindelijk ook opnieuw een stuk zullen dalen. Weinig particuliere klanten zullen nu nog een tweedehandsmotor zonder groen keuringsattest willen kopen – wat de druk opnieuw bij de verkoper legt. Ik merk nu al dat er veel klanten zijn die een nieuwe motor willen kopen, en daarbij steeds vaker een beroep doen op hun dealer voor een overname van hun oude motor. Gewoon om de keuring te vermijden. Dat heeft een negatieve invloed op de verkoopprijs voor de particulier: hij/zij zal de motor goedkoper moeten van de hand doen dan toen de keuring niet bestond. Je mag niet vergeten dat de dealer op een heel pak bijkomstige kosten botst. Als de motor op de Belgische markt blijft, moet hij helemaal in orde gezet worden en moet hij naar de technische controle – wat voorlopig allesbehalve een sinecure blijkt. De verhalen van dealers die 45 minuten moeten rijden richting de dichtstbijzijnde keuring, zijn legio. Extra tijd en moeite die niet iedereen er wil en kan insteken.”

“Een vervelende bijkomstige factor is dat de keuringsstations nog in een leercurve zitten, waar vaak wordt afgekeurd op punten die niks of weinig met veiligheid te maken hebben. Foutjes in de papieren, lichte afwijkingen op vlak van verlichting… We moeten op dat vlak absoluut vermijden dat we in een zogenaamde ‘valsecirkelredenering’ terechtkomen van het genre ‘Zie eens hoeveel motoren er worden afgekeurd, het was duidelijk nodig om zo’n keuring in te voeren’. Terwijl uit ongevalstatistieken blijkt dat in 99 procent van de gevallen het ongeval in kwestie niks met de staat van de motor heeft te maken.”

“Als we dan teruggaan naar de origine van de motorkeuring, dan blijkt dat Europa vooral de veiligheid voor motorrijders wil verhogen. Dat mocht door verbeteringen aan infrastructuur en extra opleidingen, maar in België heeft men gekozen voor een technische keuring. In se heb ik daar geen probleem mee, aangezien dat net voor extra zekerheid zorgt bij de consument. Wie nu een tweedehandsmotor koopt, weet dat de technische basis alvast solide zou moeten zijn. Maar we moeten vermijden dat motoren afgekeurd worden voor redenen die niks met veiligheid te maken hebben – en dus eigenlijk niks meer met het oorspronkelijke opzet te maken heeft. Langs de kant van de motordealers hoor ik wel dat ze investeren in apparatuur om koplampen af te stellen, en uitstoot en decibels te meten. Dat soort afkeuringen zou op termijn dus moeten verminderen.”

Zelf probeerden we in januari een afspraak te prikken bij een keuringsstation, die kon ten vroegste weken later plaatsvinden. Voor een particulier lijkt me dat vervelend, voor een dealer rampzalig.

Rylant: “Die feedback krijgen wij ook van dealers. De wachttijden zijn gewoon te lang, dat is ondoenbaar voor mensen die daarvan moeten leven. Tweedehandsmotoren worden zo slapend kapitaal en zorgen uiteindelijk voor verlies bij die dealers. We moeten erover waken dat die situatie niet uit de hand loopt. Toen tijdens corona de tweedehandswagens erg in trek waren, kregen dealers specifieke slots toegewezen om langs te komen op de keuring, maar ook daar groeiden de wachttijden maar aan – wat dan weer zorgt voor frustratie bij de klanten, die langer op hun voertuig moeten wachten. Als je bij een dealer een tweedehandsmotor koopt in maart en je moet erop wachten tot mei, dan ben je al een stuk van het motorseizoen kwijt, terwijl je ‘m vorig jaar quasi meteen mee kreeg na verkoop. Dat moeten we echt verder opvolgen.”

Wat zou een oplossing voor dat probleem kunnen zijn?

Rylant: “Mocht een dealer met een aanhangwagen meteen enkele motoren tegelijk naar de keuring kunnen brengen, zou dat al een deel van het probleem kunnen oplossen. Er moet alleszins een meer gestroomlijnde oplossing en wat meer souplesse komen voor professionals. Op termijn openen er weliswaar meer keuringscentra voor de specifieke motorkeuring, maar daar heeft een dealer nú niks aan.”

Hoe ziet u de situatie verder evolueren in de eerstvolgende maanden – en op langere termijn?

Rylant: “Op langere termijn zie ik de tweedehandsmarkt opnieuw normaliseren. Nadat de leercurve is doorlopen, verwachten wij een soepeler lopende keuring en naarmate er meer centra openen zullen de wachttijden ook dalen. Al zal de impact op de tweedehandsmarkt wel nog enkele maanden duren. Er is op dit moment geen sprake van harmonisering op Europees vlak, dus is de kans groot dat veel van onze occasiemotoren op korte termijn naar het buitenland verdwijnen, waar een keuring niet verplicht is. Al denk ik niet dat de consument zich geremd zal voelen om een tweedehandsmotor te kopen.” 

“Maar bij dezen nogmaals onze oproep naar de keuringsinstanties om waar te maken wat ze hebben beloofd. Geen ‘pestkeuring’ dus, een keuring om akkefietjes eruit te halen. Alles moet a priori draaien om de absolute technische veiligheid van de motoren in kwestie.”