Nieuwe Europese rijbewijsregels tegen 2030: digitaal rijbewijs, medische keuringen en strengere (motor)rijopleiding

Europa bereidt een grondige hervorming van het rijbewijs voor, met directe gevolgen voor Belgische bestuurders en motorrijders. Tegen 2030 moet de nieuwe Europese richtlijn overal van kracht zijn – gisteren werd ze goedgekeurd in het Europees Parlement. De richtlijn voorziet in een digitaal rijbewijs, strengere opleidingsnormen, gezondheidscontroles en een betere uitwisseling van sancties tussen landen.

Rijbewijs binnenkort ook digitaal

Het is de bedoeling dat de nieuwe regels ervoor zullen zorgen dat een digitaal rijbewijs, dat beschikbaar is op een mobiele telefoon, geleidelijk aan het belangrijkste formaat voor rijbewijzen wordt in de EU. België, dat al enkele jaren aan het experimenteren is met digitale identiteitsdocumenten, zou deze technologie relatief vlot kunnen integreren.

“Het digitale rijbewijs maakt administratieve procedures eenvoudiger en helpt bij de strijd tegen vervalsingen,” klinkt het bij de Europese rapporteur Jutta Paulus (Groenen, Duitsland).

Rijopleiding: meer aandacht voor veiligheid, ook voor motorrijders

De Europese Unie wil dat rijopleidingen beter inspelen op de realiteit van het verkeer anno 2030.
Zo worden toekomstige examens uitgebreid met thema’s zoals herkenning van dode hoeken en veilig inhalen, gebruik van rijhulpsystemen (zoals ABS of noodremassistentie), en bewust omgaan met afleiding zoals smartphones (kan allerminst kwaad…). Voor motorrijders worden bijkomende eisen verwacht rond zichtbaarheid, beschermkledij en risico-inschatting in stedelijke omgevingen.

Geldigheid en medische controles

Een rijbewijs voor motorfietsen en auto’s zal vijftien jaar geldig zijn. Als het rijbewijs ook wordt gebruikt als nationaal identiteitsbewijs kunnen de lidstaten de geldigheidsduur verkorten tot tien jaar. Voor bestuurders ouder dan 65 jaar kan elk EU-land beslissen om strengere voorwaarden op te leggen, zoals een medische keuring of verplichte opfrissing.

Nieuw is dat bij de eerste afgifte of bij vernieuwing van het rijbewijs een gezondheidsonderzoek verplicht wordt. Ook België zal mogen kiezen tussen een medische check-up of een zelfevaluatieformulier, afhankelijk van de uitwerking door de FOD Mobiliteit.

Strengere regels bij overtredingen, ook over de grens

Een belangrijk luik van de hervorming is de grensoverschrijdende uitwisseling van sancties. In de toekomst zullen rijverboden, schorsingen of beperkingen automatisch worden doorgegeven tussen lidstaten. Een Belgische motorrijder die in pakweg Frankrijk zijn rijbewijs verliest, kan dus niet zomaar blijven rijden in België.

Volgens Matteo Ricci (S&D, Italië), rapporteur voor verkeersveiligheid, zal dit systeem “zware overtredingen consequenter bestraffen en de bescherming van verantwoordelijke bestuurders versterken.”

Tegen 2030 overal in Europa verplicht

De nieuwe Europese regels worden 20 dagen na publicatie in het Publicatieblad van de EU officieel van kracht.
Elke lidstaat krijgt vervolgens drie jaar om ze om te zetten in nationale wetgeving en nog één jaar om ze toe te passen.
Concreet betekent dit dat tegen 2030 alle Belgische bestuurders – zowel automobilisten als motorrijders – met de nieuwe regels zullen te maken krijgen.